“Dəmir frau”ya xudahafiz: Almaniyanın yeni siyasətində post-sovet məkanına münasibət necə olacaq?
Bazar günü, praktiki olaraq bütün dünyanın diqqəti Almaniyada keçirilən seçkilərə yönəlmişdi. Bu nəticələr indiki nəsil üçün ən əhəmiyyətli seçki kimi nəzərdən keçirilirdi. Alman seçicilər öz səslərini altı partiya arasında bölüşdürdü və bununla da heç bir partiyaya qalib gəlməyə imkan vermədi. İndi iki partiya - Xristian Demokratlar İttifaqı/Xristian Sosialistlər İttifaqı bloku və Almaniya Sosial Demokratlar Partiyası hökumətin formalaşdırılması üçün mandat almağa iddialıdır. Əksər ölkələr üçün burada qeyri-adi heç nə yoxdur. Lakin səsləri tez və sürətli sayıb ortaya nəticə qoymağa öyrəncəli almanlar üçün belə vəziyyət yenidir. Almaniya Sosial Demokrat Partiyasından kansler vəzifəsinə namizəd Olaf Şoltsun dediyi kimi, alman vətəndaşlar Xristian Demokrat və Xristian Sosial İttifaqı Blokunu müxalifətdə görmək istədiyini nümayiş etdirdi.
Mövzuyla bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik.
Qeyd edək ki, Almaniya Sosial Demokrat Partiyası 25,7%, Angela Merkelin Xristian Demokratik İttifaqı/ Xristian Sosial İttifaqı Bloku 24,1%, Yaşıllar Partiyası 14,8%, Müstəqil Demokratlar 11,5% səs alıb.
16 ildir ki, dünyanın ən populyar siyasətçisi kimi ön sırada yer alan kansler Angela Merkelin postunu tərk etməsi, Qərb mediasının, ekspert dairələrinin ən çox müzakirə etdiyi prioritet məsələyə çevrilib. Bu illər ərzində “dəmir frau” titulunu qazanmağa müvəffəq olan Merkel kifayət qədər gərgin vəziyyətdə olan ölkəsini Avropanın liderinə, bir növ “pul kisəsinə” çevirməyə müvəffəq oldu. Ciddi problemlərlə üz-üzə qalan Almaniya Merkelə qədər iqtisadi gərginlik səbəbindən daxili ziddiyyətlər içində boğulurdu. Ona qədər Almaniya Avropa İttifaqı çərçivəsində siyasi məsələlərin həllində heç “üçlük”də də təmsil olunmurdu. Amma Merkelin gəlişi ilə Almaniyada milli birlik yarandı. Bu ölkə məhz onun dövründə iqtisadi baxımdan sürətlə inkişaf etməyə başladı. Yəni nahaq yerə ona Avropanın yeni “dəmir frau”su demirdilər.
Bu seçkilərdən sonra Merkel artıq tarixə çevrilir və indi postsovet məkanını yeni kanslerin siyasətində hər hansı dəyişikliyin olub-olmayacağı maraqlandırır. Merkel gedəndən sonra Ukrayna, Gürcüstan və Moldovanın NATO-ya inteqrasiyasına, əslində kimin mane olduğu məlum olacaq. Əvvəllər bu, Almaniya kanslerinə aid idi. Onu da deyək ki, Merkel postsovet məkanında böyük təsir imkanlarına malik Rusiya ilə sıx münasibətlərə malik olub: Rusiyanın ən böyük layihəsi olan “Şimal Axını-2” layihəsinin əsas dəstəkçisi olub. Bundan əlavə, Merkel Cənubi Qafqaza səfər edən ilk alman lideri kimi tarixə düşüb.
Yeri gəlmişkən, üç il bundan əvvəl Cənubi Qafqaza səfər edən Merkel bu ölkələrdə fərqli formada yadda qaldı. Hər üç dövlətə ənənəvi “eyni qəlib” çərçivəsində yanaşdı, lakin təəssüf ki, təcavüzə məruz qalan Azərbaycanla Ermənistanı yanaşı qoydu. Məsələn, Gürcüstanda bu ölkənin ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini və torpaqlarının işğal edildiyini ifadə etdi. Tbilisidəki çıxışında “Abxaziya və Cənubi Osetiya Gürcüstanın ayrılmaz hissəsidir” ifadəsini işlətdi və açıq şəkildə bildirdi ki, Rusiya öz ordusunu Gürcüstanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarmalıdır. Oxşar ifadə Bakıda səslənmədi. Hətta Cənubi Osetiya ilə sərhəddə yerləşən gürcü kəndinə gedərək, onun yaxınlığındakı Rusiya hərbi kontingentini kənardan optik cihazla da izləyib. Azərbaycan ərazilərinin ermənilər tərəfindən işğal edildiyini açıq demədi, Qərb dövlətləri kimi ikili standartlar prinsipinə uyğun hərəkət etdi.
Beləliklə, indi hər kəs yeni kanslerin kim olacağını proqnoz edir. Bu posta Almaniya Sosial Demokrat Partiyasının (ASDP) nümayəndəsi - hazırkı hökumətdə maliyyə naziri və vitse-kansler Olaf Şolts və Xristian-Demokrat İttifaqının (XDİ) sədri Armin Laşet namizədliklərini irəli sürüblər. Hazırda mühafizəkarlar və sosial demokratlar hökumətdə tərəfdaşdırlar və onlar yeni hökumət formalaşana qədər öz vəzifələrini yerinə yetirməkdə davam edəcəklər.
Qərb ekspertlərini hazırda bir sual düşündürür - həm dünya siyasətində, həm də Avropa siyasətində xüsusi önəmli yeri olan Berlin əvvəlki xətti davam etdirəcək? Çox böyük ehtimalla, mövcud siyasət davam edəcək. Bəzi dəyişikliklər də gözlənilir. Söhbət Birləşmiş Ştatlara olan münasibətdən gedir. Bəllidir ki, Merkel hökuməti sanksiyalara baxmayaraq, Rusiya ilə hərtərəfli münasibətləri saxladı. ABŞ Almaniya və Rusiya arasında gərginlik yaratmaq istəyirdi. Berlin isə hiss edirdi ki, Rusiya ilə münasibətləri gərginləşdirmək Almaniyaya sərf etməyəcək. Angela Merkel də açıq aşkar bildirdi ki, Almaniya Rusiya qazından imtina edə bilər, amma ən azı 20-30 il keçdikdən sonra. Belə çıxır, yaxın 20-30 il ərzində Rusiya qazının Almaniyaya və Avropaya daşınması rəsmi Berlinin marağındadır. Bütün bunların fonunda köklü dəyişiklik olacağını gözləməyə dəyməz.
Mövzuyla bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik.
Qeyd edək ki, Almaniya Sosial Demokrat Partiyası 25,7%, Angela Merkelin Xristian Demokratik İttifaqı/ Xristian Sosial İttifaqı Bloku 24,1%, Yaşıllar Partiyası 14,8%, Müstəqil Demokratlar 11,5% səs alıb.
16 ildir ki, dünyanın ən populyar siyasətçisi kimi ön sırada yer alan kansler Angela Merkelin postunu tərk etməsi, Qərb mediasının, ekspert dairələrinin ən çox müzakirə etdiyi prioritet məsələyə çevrilib. Bu illər ərzində “dəmir frau” titulunu qazanmağa müvəffəq olan Merkel kifayət qədər gərgin vəziyyətdə olan ölkəsini Avropanın liderinə, bir növ “pul kisəsinə” çevirməyə müvəffəq oldu. Ciddi problemlərlə üz-üzə qalan Almaniya Merkelə qədər iqtisadi gərginlik səbəbindən daxili ziddiyyətlər içində boğulurdu. Ona qədər Almaniya Avropa İttifaqı çərçivəsində siyasi məsələlərin həllində heç “üçlük”də də təmsil olunmurdu. Amma Merkelin gəlişi ilə Almaniyada milli birlik yarandı. Bu ölkə məhz onun dövründə iqtisadi baxımdan sürətlə inkişaf etməyə başladı. Yəni nahaq yerə ona Avropanın yeni “dəmir frau”su demirdilər.
Bu seçkilərdən sonra Merkel artıq tarixə çevrilir və indi postsovet məkanını yeni kanslerin siyasətində hər hansı dəyişikliyin olub-olmayacağı maraqlandırır. Merkel gedəndən sonra Ukrayna, Gürcüstan və Moldovanın NATO-ya inteqrasiyasına, əslində kimin mane olduğu məlum olacaq. Əvvəllər bu, Almaniya kanslerinə aid idi. Onu da deyək ki, Merkel postsovet məkanında böyük təsir imkanlarına malik Rusiya ilə sıx münasibətlərə malik olub: Rusiyanın ən böyük layihəsi olan “Şimal Axını-2” layihəsinin əsas dəstəkçisi olub. Bundan əlavə, Merkel Cənubi Qafqaza səfər edən ilk alman lideri kimi tarixə düşüb.
Yeri gəlmişkən, üç il bundan əvvəl Cənubi Qafqaza səfər edən Merkel bu ölkələrdə fərqli formada yadda qaldı. Hər üç dövlətə ənənəvi “eyni qəlib” çərçivəsində yanaşdı, lakin təəssüf ki, təcavüzə məruz qalan Azərbaycanla Ermənistanı yanaşı qoydu. Məsələn, Gürcüstanda bu ölkənin ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini və torpaqlarının işğal edildiyini ifadə etdi. Tbilisidəki çıxışında “Abxaziya və Cənubi Osetiya Gürcüstanın ayrılmaz hissəsidir” ifadəsini işlətdi və açıq şəkildə bildirdi ki, Rusiya öz ordusunu Gürcüstanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarmalıdır. Oxşar ifadə Bakıda səslənmədi. Hətta Cənubi Osetiya ilə sərhəddə yerləşən gürcü kəndinə gedərək, onun yaxınlığındakı Rusiya hərbi kontingentini kənardan optik cihazla da izləyib. Azərbaycan ərazilərinin ermənilər tərəfindən işğal edildiyini açıq demədi, Qərb dövlətləri kimi ikili standartlar prinsipinə uyğun hərəkət etdi.
Beləliklə, indi hər kəs yeni kanslerin kim olacağını proqnoz edir. Bu posta Almaniya Sosial Demokrat Partiyasının (ASDP) nümayəndəsi - hazırkı hökumətdə maliyyə naziri və vitse-kansler Olaf Şolts və Xristian-Demokrat İttifaqının (XDİ) sədri Armin Laşet namizədliklərini irəli sürüblər. Hazırda mühafizəkarlar və sosial demokratlar hökumətdə tərəfdaşdırlar və onlar yeni hökumət formalaşana qədər öz vəzifələrini yerinə yetirməkdə davam edəcəklər.
Qərb ekspertlərini hazırda bir sual düşündürür - həm dünya siyasətində, həm də Avropa siyasətində xüsusi önəmli yeri olan Berlin əvvəlki xətti davam etdirəcək? Çox böyük ehtimalla, mövcud siyasət davam edəcək. Bəzi dəyişikliklər də gözlənilir. Söhbət Birləşmiş Ştatlara olan münasibətdən gedir. Bəllidir ki, Merkel hökuməti sanksiyalara baxmayaraq, Rusiya ilə hərtərəfli münasibətləri saxladı. ABŞ Almaniya və Rusiya arasında gərginlik yaratmaq istəyirdi. Berlin isə hiss edirdi ki, Rusiya ilə münasibətləri gərginləşdirmək Almaniyaya sərf etməyəcək. Angela Merkel də açıq aşkar bildirdi ki, Almaniya Rusiya qazından imtina edə bilər, amma ən azı 20-30 il keçdikdən sonra. Belə çıxır, yaxın 20-30 il ərzində Rusiya qazının Almaniyaya və Avropaya daşınması rəsmi Berlinin marağındadır. Bütün bunların fonunda köklü dəyişiklik olacağını gözləməyə dəyməz.
Dünən, 11:37
Azərbaycan Basketbol Liqasında daha bir oyun keçiriləcək
Dünən, 11:33
Bakı Dəmiryol Vağzalı və metronun “28 May” stansiyasının qarşısındakı abadlıq işləri başa çatıb -
31-10-2024, 12:11
Bakıdakı COP29 zolaqlarında minik avtomobili ilə hərəkət dayandırılır
31-10-2024, 12:03
Azərbaycan alimləri Türkiyədə keçirilən simpoziumda iştirak ediblər
28-10-2024, 12:41
Şəkidə “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində elmi-praktik konfrans keçirilib
24-10-2024, 11:47
Tarixi dövrlərdə siyasi “İZM”lər konsepsiyası
24-10-2024, 10:37
Yasamalda memarlıq abidəsinin eyvanının uçmasına münasibət bildirilib
21-10-2024, 10:50
Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşları Pantomim teatrında “Manqurt” tamaşasına baxıblar
20-10-2024, 18:02
İKİ TARİXÇİ ALİMİN AYDIN ƏLİ-ZADƏNİN AZƏRBAYCAN ƏLEYHİNƏ MƏQALƏSİNƏ RƏY VERMƏKDƏN İMTNA ETMƏSİNİN ƏSASLARI
19-10-2024, 00:47
Hərbi xidmətlə bağlı YENİ QƏRAR: Kimlərə şamil olunacaq?
19-10-2024, 00:41
Tağı Əhmədov üçün çağırış daxil olduqdan yeddi dəqiqə sonra imtina edilib
19-10-2024, 00:19
Qaxda özünüməşğulluq proqramı çərçivəsində yaradılan kiçik biznes sahələrinə baxış olub
19-10-2024, 00:14
İstanbulda XİN rəhbərlərinin “3+3” formatında görüşündə birgə Bəyanat qəbul edilib
19-10-2024, 00:03
“Şuşa” musiqili filmi məşhur yayım platformasında təqdim olunub
18-10-2024, 14:24
Gəncədə "Musiqi kimliyimiz" Layihəsi Aşiq Molla Cüməyə həsr olunub - FOTO
17-10-2024, 10:55
Yanvarın 1-dən minimum əmək haqqı bu qədər artacaq
17-10-2024, 10:41
MEK əməkdaşları beynəlxalq simpoziumda çıxış ediblər
17-10-2024, 09:52
“Məngələnata çox mühüm strateji yüksəklik idi...” – Füzuli şəhərini işğaldan azad edən hərbçilər danışır
17-10-2024, 09:40
Prezident İlham Əliyev Füzulinin azad olunması ilə bağlı paylaşım edib
17-10-2024, 08:13
Gənclər Kitabxanasında akademik İsa Həbibbəylinin 75 illik yubileyi ilə əlaqədar silsilə materiallar hazırlanıb
17-10-2024, 07:58
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
17-10-2024, 07:53
“Azərbaycanda ətraf mühitin sağlamlaşdırılmasında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rolu” mövzusunda keçirilən konfransın materialları çap olunub
16-10-2024, 12:15
Milli Kitabxanada “Akademik İsa Həbibbəyli” adlı geniş kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub
16-10-2024, 12:11
75 yaşın yaradıcılıq şövqü
15-10-2024, 15:36
Naxçıvan ədəbi mühitinin seçilən nümayəndəsi Hüseyn Razinin 100 illiyinə layiqli töhfə
15-10-2024, 15:33
Sabahdan intensiv yağış yağacaq, temperatur 4-7 dərəcə aşağı enəcək - XƏBƏRDARLIQ
14-10-2024, 18:14
ANONS! ANONS!ANONS! 2 TARİXÇİ ALİM AYDIN ƏLİ-ZADƏNİN AZƏRBAYCAN ƏLEYHİNƏ MƏQALƏSİNƏ RƏY VERMƏKDƏN NİYƏ İMTNA ETDİ?!