Florida alimləri: Təhlükəsiz hesab edilən səviyyələrdən xeyli aşağı dozalarda aspartam yaddaşı pisləşdirir
Səhiyyə
Oxunub: 147
22 sen 2023 | 10:28

Florida Tibb Kollecində tədqiqatçılar tərəfindən aparılan son elmi araşdırmalar nəticəsində aspartamın beyinə təsiri kontekstində, bu süni dadlandırıcı ilə siçanlarda öyrənmə və yaddaş pozğunluqları arasında əlaqənin olduğu müəyyən edilib.

Aztibb.az “Scientific Reports”a istinadən xəbər verir ki, alimlər aspartamın idrak performansına potensial təsirlərinə kifayət qədər diqqət yetirilmədiyini açıqlayıb.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının ən son təlimatlarındakı metabolik xəstəliklər, ürək-damar xəstəlikləri və xərçəng riskinin artması ilə aspartam və digər süni dadlandırıcılar arasında mümkün əlaqələrlə bağlı məumatlar dünya mediasında səs-küy yaratdı.

Qida və Dərman İdarəsi tərəfindən təhlükəsiz hesab edilən səviyyələrdən xeyli aşağı dozalarda aspartam qəbul edən erkək siçanların nəsli 16 həftəlik nəzarətli bir müddət ərzində məkan öyrənmə və yaddaşda azalma qabiliyyətini göstərib.

Bundan əvvəlki tədqiqatlar da siçanlarda aspartam və narahatlıq arasındakı əlaqəni araşdırıb və bu təsirlərin iki nəsildən çox davam etdiyi görülüb.

Qeyd edilib ki, yaddaş və öyrənmənin emosional aspekti ilə bağlı narahatlıq arasında bəzi oxşarlıqlar olsa da, bu tədqiqatlar funksional beyin şəbəkələrində unikal dəyişiklikləri müəyyən edib. Bundan əlavə, aspartamın təsiri yalnız siçan nəslinin ilk nəslində ortaya çıxıb və bu, dəyişikliklərin spermadakı epigenetik dəyişikliklərlə bağlı olduğunu göstərib.

16 həftəlik araşdırma zamanı siçanlar üç qrupa bölünüb:

- yalnız su içən nəzarət qrupu;
- FDA-nın tövsiyə etdiyi maksimum dozanın 7%-də aspartam (gündə iki pəhriz qazlı içki) istehlak edən qrup;
- 15% aspartam (gündə dörd pəhriz soda) istehlak edən qrup.

Bütün qrupdakı siçanlar sınaqdan keçirilir. Son sınaqda siçanlar dairəvi arenada yerləşən 40 mümkün variant arasında “təhlükəsiz” qutu tapmaq üçün öyrədilir.

Aspartam istehlak etməyən nəzarət qrupundakı siçanlar "təhlükəsiz" qutunu tez tapdılar, aspartam istehlak edənlərin isə bu işi mənimsəməsi daha uzun sürdü.

Siçanlar fəaliyyət göstərə bilsələr də, öyrənmə və yaddaş çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün onlara daha çox vaxt və ya əlavə yardım lazım olub.

Tədqiqatçılar aspartam istifadəsinin çox qatlı təsirlərinə daha yaxından nəzər salmağa çağırıblar.



6-05-2025, 11:41
ASAN xidmət" "ZİRVƏ" idarəçilik marafonuna start verib
6-05-2025, 11:01
Zəkanın işığında addımlayan elmimiz - AMEA-80
6-05-2025, 10:56
Bu gecə Bakıda meteor yağışı müşahidə ediləcək
30-04-2025, 11:53
ALİM-ZİYALI, EL ANAS I("QIZIL" Arxivimdən)
29-04-2025, 13:05
Tibb işçilərinin peşəkarlığının artırılmasına yönəlik qanun layihəsində bir sıra dəyişikliklər edilir
29-04-2025, 13:02
Xocalının Ballıca kəndinə növbəti köç karvanı yola salınıb FOTO
29-04-2025, 11:12
Səbail rayon məhkəməsinin hakimi Azər Tağıyevə ETİRAZ
28-04-2025, 11:08
Zərifə xanım Əliyevanın zəngin elmi irsi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasına böyük töhfədir
26-04-2025, 16:33
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan-Çin strateji tərəfdaşlığı yeni müsbət məzmunla zənginləşir
26-04-2025, 16:28
Azərbaycan Prezidentinin Çinə dövlət səfəri dünya mediasının diqqət mərkəzində
26-04-2025, 16:18
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan və Çin bir-birinin suverenliyini və ərazi bütövlüyünü qətiyyətlə dəstəkləyir
26-04-2025, 16:13
Azərbaycan Prezidenti: Xarici siyasət prioritetlərimiz sırasında Çin xüsusi yer tutur
26-04-2025, 16:10
Azərbaycan və Pakistan arasında strateji əməkdaşlıq əlaqələrinin cari vəziyyəti və perspektivləri müzakirə edilib
26-04-2025, 16:05
Bir yazıçı ömrünün manifesti...
26-04-2025, 16:01
Azərbaycan Özbəkistanda keçirilən festivalda və II Türk Dünyası Mədəniyyət Forumunda təmsil olunur
26-04-2025, 15:55
İranın cənubundakı dəniz limanında güclü partlayış baş verib, yüzlərlə zərərçəkən var
11-04-2025, 11:57
TÜRKİYƏDƏ FİLOSOF XATİRƏ QULİYEVANIN “HEYDƏR ƏLİYEVİN BÖYÜK SIYASƏT YOLU” MONOQRAFIYASININ TƏQDİMAT MƏRASİMİ KEÇİRİLİB
17-03-2025, 09:49
Bakıda "Türkman irsi: vətəndaş cəmiyyətlərinin həmrəyliyi” forumu keçiriləcək
17-03-2025, 09:39
Türkmanlar yollarını Qarabağdan saldılar (vidio)
28-02-2025, 14:30
BİZƏ ƏDALƏTLİ QƏRARLAR VERİN!..
26-02-2025, 14:08
Gecə və səhər bəzi yerlərdə yollar buz bağlayacaq - PROQNOZ
26-02-2025, 13:13
XOCALI HADİSƏLƏRİNİN BEYNƏLXALQ HÜQUQ TƏRƏFİNDƏN SOYQIRIM CİNAYƏTİ AKTI KİMİ TANINMASININ HÜQUQİ ƏSASLARI
26-02-2025, 12:45
XOCALI SOYQIRIMI - QAN YADDAŞIMIZDIR! UNUTMAYACAYIQ! ƏFSANƏVİ QƏHRƏMANLAR - ANA VƏ BALA
11-02-2025, 16:14
“Heydər Əliyevin Böyük Siyasət Yolu” Siyasi İdarəçilik Sistemində Konstitusiya Hüququ
5-02-2025, 11:05
İnsan beynində mikroplastik tapılıb
4-02-2025, 15:08
AR MM TOPONOMİYA KOMİSSİYASININ diqqətinə: AYDIN ƏLİ-ZADƏNİN ERMƏNİ ARTUR MİKAİLYANLA KEŞİKÇİDAĞ DİALOQU
24-01-2025, 10:48
Bakıda memarlıq abidəsinə müdaxilə olunub
«    May 2025    »
BeÇaÇCaCŞB
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031